نکات بسیار مهم فصل 1و2 علوم هفتم

                  

یکی از ویژگی های انسان «کنجکاوی » است که از دوران کودکی تا پایان عمر، او را به دانستن و کشف دانش شوق می دهد.  

گوشه ای از موفقیت ها و نوآوری ها ی متخصصا ن ایرانی :

ساخت شش داروی جدید زیست فناوری توسط دانشمندان ایرانی

ساخت سد کرخه(بزرگ ترین سد خاکی - رسی خاورمیانه)که بر روی رودخانه کرخه در ۲۲ کیلومتری

شمال غربی شهرستان اندیمشک در استان خوزستان ساخته شده‌است.

پهپاد ( پرنده هدایت پذیر از راه دور) ساخت ایران

هواپیماهای بدون سرنشین در ایران به «پهپاد» شهرت دارند که از حروف اول

«پرنده هدایت پذیر از راه دور» گرفته شده‌است.

و اولین گوساله شبیه سازی شده در خاورمیانه به نام بنیانا در ایران به دنیا آمد.
تولید گوساله بنیانا در ساعت ۱۵:۳۰ روز شنبه ۲۰ تیر ۱۳۸۸ و پس از گذراندن ۲۷۰ روز کامل حاملگی با انجام عمل سزارین در مجتمع دامپروری نصر در پژوهشکده رویان اصفهان تحقق یافت
این گوساله چندروز بعد از بدنیا آمدن به دلایل عفونتی که مشخص نیست چگونه ایجاد شده بود تلف شد.
سؤال کردن و یافتن جواب مهم ترین نکته در علم است.

چگونگی حل مسئله به روش علمی:

1 ) مشاهده : یعنی ما با استفاده از حواس پنجگانه خودمان اتفاقاتی را که می افتاد حس کنیم .

2 ) جمع آوری اطلاعات : یعنی اینکه ما اطلاعاتی را که با استفاده از حواس در یافت کردیم ، یادداشت کنیم .

3 ) پیشنهاد یا راه حل ( فرضیه سازی ) : در این مرحله به مسئله و سوالی که برایمان پیش آمده پاسخ و یا پاسخهای احتمالی می دهیم .

4 ) آزمایش فرضیه ها : با انجام آزمایش ، فرضیه ما پذیرفته یا رد می شود .

5 ) تکرار آزمایش : بعضی از آزمایش ها در شرایطی درست جواب نمی دهند . پس باید چندین بار آزمایش کنیم تا مطمئن شویم .

6 ) وقتی فرضیه ما با انجام چند آزمایش ثابت شد و به نتیجه رسید ، فرضیه ما تبدیل به نظریه علمی می شود .(نتیجه گیری)

نمونه سوال:

الف ) گزینه درست را با علامت ضربدر مشخص کنید .
1 ) وقتی به مسئله و سوالی که برایمان پیش آمده پاسخ و یا پاسخ های احتمالی می دهیم در واقع ......... داده ایم . الف ) نظریه□ ب ) فرضیه □ ج ) نتیجه گیری □ د ) آزمایش □
2 ) اولین مرحله که دانشمندان در روش علمی انجام می دهند چیست ؟
الف) مشاهده□ ب) ارائه فرضیه □ ج) جمع آوری اطلاعات □ د) نتیجه گیری □

3 ) چه کسانی می توانند از روش علمی استفاده کنند ؟
الف ) پزشکان□ ب ) مهندسان □ ج ) استادان □ د ) همه محققان □

4) به بررسی دقیق با استفاده از تمام حواس در روش علمی چه می گویند ؟

الف ) آزمایش□ ب ) نتیجه گیری □ ج ) ارائه فرضیه □ د ) مشاهده □

 5) آخرین مرحله که دانشمندان در روش علمی انجام می دهند چیست ؟

الف ) فرضیه□ ب ) آزمایش □ ج ) نتیجه گیری □ د ) جمع آوری اطلاعات □

6) به چه علت گاهی انسان به جای استفاده از علم و دانش و تحقیق و بررسی به خرافات، جادوگری و حدس وگمان روی می آورد؟

الف ) کمبود دانش□ ب ) اجبار □ ج ) فقر □ د) مفیدبودن این روش □
جواب گزینه ها:
1_ 2  _3 _ 4_ 5_6
ب- الف- د -  د - ج -الف

فناوری چیست؟

تبدیل علم به عمل، فناوری نامیده می شود.
 ساخت خودرو، کامپیوتر، تلفن، نیروگاه
هسته ای، و دارو ... نمونه هایی از تبدیل دانش علمی به عمل هستند.
تولید سوخت هسته ای و استفاده از آن نمونه ای از تبدیل علم به فناوری است که در آن
دانشمندان همهٔ شاخه های علوم تجربی و سایر رشته ها در آن سهیم هستند

سؤال کردن و یافتن جواب مهم ترین نکته در علم است.

اندازه گیری در علوم و ابزارهای آن:

چند مثال بزنید که نشان دهد زندگی ما به اندازه گیری
و ابزارهای آن وابسته است؟
برای به موقع رسیدن به مدرسه بااندازه گیری زمان سر وکار داریم.
پزشک با اندازه گیری فشار خون،
دمای بدن، ضربان قلب، و استفاده از نتیجهٔ آزمایشهای انجام شده به سلامتی یا بیماری ما پی می برد.
نجار با اندازه گیری طول، عرض، ارتفاع
و زاویه ها و با استفاده از مقدارهای به دست آمده به طراحی و سپس ساخت لوازم چوبی می پردازد.

تفاوت کمیت و کیفیت
کمیت:
هرچیز که قابل اندازه گیری باشد.(زمان،طول،جرم،مساحت،سرعت...)
یکا:
واحد اندازه گیری کمیت ها.(ثانیه،متر،کیلوگرم ...)
مثال:  زمان،یکی از کمیت های اصلی است که یکای آن ثانیه است.
کیفیت:
هرچه که نتوان اندازه گیری کرد کیفیت نامیده می شود.
رنگ،بو،مزه و...
کمیت و کیفیت را در فارسی چند و چون نیز می‌گویند.

اندازه گیری:

اندازه گیری به ما کمک می کند تا اشیاء را از لحاظ  انداز ه، مقدار، بزرگی وکوچکی، بلندی و کوتاهی و... با هم
مقایسه کنیم.
اندازه هر چیز را با یک عدد و یکای آن گزارش می کنیم.
به یکای اندازه گیری،
واحد نیز می گویند.

برای هر کمیت یکای معینی را تعریف کنند.

مثلاً:

برای جرم یکای کیلوگرم، برای زمان، ثانیه، برای طول یکای متر و… را تعریف کردند.
فاصله بین دو نقطه و مسافتی را که یک جسم طی می کند، با یکای طول، انداز ه می گیریم.
کیلومتر، متر، سانتی متر و میلی متر یکاهای متداول طول هستند.

ویژگی های ماده
حجم :
مقدار فضایی که هر ماده یا جسم اشغال می کند ،
 حجم آن را مشخص می کند.
برای پیدا کردن حجم یک آکواریوم
مکعبی شکل، کافی است طول، عرض و ارتفاع آن
 را درهم ضرب کنیم.
حجم را با واحدهای مترمکعب،سانتی مترمکعب اندازه می گیرند.
حجم مایعات و گازها را با واحد لیتر هم بیان می کنند.
جرم:
مقدار ماده ی تشکیل دهنده جسم را جرم می گویند.
یکی ازساده ترین وسایل اندزه گیری جرم ، ترازو است.

روش محاسبه حجم اجسامی که شکل منظمی ندارند
آیا فکر کرد ه اید حجم اجسامی مانند سنگ، تخم مرغ و... را که شکل هندسی منظمی ندارند،
چگونه انداز ه گیری می کنند؟ حجم مایعات را چطور؟!

برای اندازه گیری حجم مقدار کمی مایع، از ظروف مدرج استفاده می کنیم.
این ظروف برحسب سانتی متر مکعب یا میلی متر مکعب مدرج شد ه اند

با استفاده از استوانهٔ مدرج و آب، حجم یک تخم مرغ یا یک سنگ کوچک را اندازه بگیرید و در مورد روش اندازه گیری خود
توضیح دهید.

وزن چیست؟

مقدارنیروی جاذبه ی زمین است که به جرم جسم وارد می شود.

هرچه از سطح زمین دور تر شویم نیروی جاذبه کم تر و

درنتیجه وزن هم کم تر خواهد شد .
 وزن یک جسم را با نیروسنج اندازه می گیرند
و واحد وزن هم نیوتن است .
نکته :

نیروی جاذبه ی زمین شش برابر نیروی جاذبه ی کره ی ماه است .

 
پس اگر شما درزمین 60 کیلوگرم وزن داشته باشید در کره ی ماه وزن
 شما 10 کیلوگرم است .
 اما جرم شما در هردو مکان یکسان است وتغییری نمی کند .

شدت جاذبه × جرم جسم = وزن

وزن یک جسم در سطح زمین: از حاصل ضرب جرم جسم در شدت جاذبه زمین به دست می آید.
شدت جاذبه در سطح زمین تقریباً 8/ 9 نیوتون بر کیلوگرم است.
مثال
وزن یک کیسهٔ سیب 2 کیلوگرمی را در سطح زمین به دست آورید.
پاسخ: با توجه به رابطهٔ بالا داریم:
شدت جاذبه × جرم جسم = وزن
نیوتون 19/6 = 9/8×2 = وزن سیب

چگالی:


اگر یک مکعب چوبی و یک مکعب فلزی توپر مشابه را روی آب قرار دهید چه اتفاقی می افتد؟
کدام یک روی آب شناور می ماند و کدام یک در آب فرو می رود؟
این که یک جسم در آب فرو برود یا روی آب شناور بماند
 به کمیتی به نام چگالی بستگی دارد.
معمولاً یکای چگالی بر حسب گرم برسانتی متر مکعب یاکیلوگرم برمترمکعب بیان می شود .
پرسش و تمرین:

1- الف-  فاصلهٔ بین دو ایستگاه قطار 65  کیلومتر است. فاصلهٔ بین این دو ایستگاه چند متر است؟

ب‌- جرم یک انار 300 گرم است. وزن این انار چقدر است؟

2- می دانیم 1 لیتر حجم مکعبی به ابعاد 10 سانتی متراست.
 الف) 1 لیتر چند سانتی متر مکعب است؟
ب) 1 میلی لیتر چند سانتی متر مکعب است؟

3  دانش آموزی برای اندازه گیری چگالی یک سنگ کوچک، ابتدا آن را با ترازو اندازه می گیرد و مقدار 400 گرم را به دست
می آورد. سپس آن را درون استوانهٔ مدرج که 500 میلی لیتر آب دارد می اندازد. سطح آب روی 600 میلی لیتر قرار می گیرد.
چگالی سنگ چقدر است؟

برای انداز ه گیری زمان معمولاً از ساعت یا زما نسنج استفاده می شود.
یکای انداز هگیری زمان ثانیه است اما در زند گی روزمره از یکاهای دقیقه، ساعت، شبانه روز،
سال و ... استفاده می شود